Tác giả: TTND. BSCK2. Phạm Văn Phú
Cộng sự: BS. Võ Ngọc Thơ;
ĐD Nguyễn Thị Huyền Thơm
Đơn vị công tác: Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Định.
Đoạt giải: Giải Nhất Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Bình Định lần thứ XII, năm 2020 – 2021
I. Đặt vấn đề
Ung thư dạ dày là loại ung thư biểu mô tuyến của dạ dày. Nó đứng hàng thứ tư trong số các ung thư thường gặp và gây tỷ lệ tử vong đứng hàng thứ ba. Phẫu thuật cắt dạ dày nạo vét hạch là phương pháp điều trị chính trong các trường hợp ung thư dạ dày còn khả năng cắt bỏ. Phẫu thuật nội soi cắt dạ dày gần đây đã được ứng dụng rộng rãi ở các trung tâm lớn và đã có các kết quả tốt so với phẫu thuật hở. Ung thư dạ dày hay gặp ở hang vị và phải cắt bán phần dưới dạ dày. Sau khi cắt bán phần dưới dạ dày, việc phục hồi lưu thông tiêu hóa thường theo hai cách: hoặc sẽ nối phần dạ dày còn lại với tá tràng theo kỹ thuật Billroth I; hoặc nối phần dạ dày còn lại với hỗng tràng theo kỹ thuật Billroth II hoặc Roux-en-Y. Mỗi phương pháp có những ưu điểm, nhược điểm khác. Nối theo Billroth I sẽ đảm bảo sinh lý hơn vì thức ăn đi qua tá tràng, chỉ có 1 miệng nối nên thời gian mổ ngắn, ít mất máu hơn, ít có các nguy cơ biến chứng sau mổ như tắc ruột do dính, hội chứng quai đi, hội chứng quai tới...Tuy nhiên có hạn chế là dễ trào ngược dịch kiềm nên khó tiêu hóa thức ăn, trường hợp 2 đầu xa nhau nên miệng nối căng dễ bục, nếu sợ bục không dám cắt đủ rộng sẽ không đảm bảo nguyên tắc cắt rộng trong phẫu thuật ung thư do đó trước đây các phẫu thuật viên ít chọn cách nối này. Hiện nay các mặt hạn chế này hoàn toàn có thể khắc phục được khi các nghiên cứu đã có các qui định bờ cắt cách u 5-6 cm là đủ diện cắt Ro và có thể nhờ chứng cứ sinh thiết lạnh nên kỹ thuật này đã được ứng dụng ngày càng rộng rãi và nếu 2 mỏm cắt xa nhau, để bù đắp cho đoạn dạ dày đã bị cắt bỏ có thể thay bằng 1 quai hỗng tràng biệt lập nối chèn giữa mỏm cắt dạ dày và tá tràng cùng chiều nhu động.
II. Mô tả giải pháp
1. Tính mới của giải pháp
- Ứng dụng kỹ thuật mới, tiên tiến: Phẫu thuật nội soi cắt dạ dày là phẫu thuật ít xâm lấn, bệnh nhân hồi phục nhanh hơn.
- Áp dụng cách nối Billroth I đã giảm số lượng miệng nối, giảm thời gian mổ, đảm bảo sinh lý tiêu hóa. Nếu nối theo Billroth I mà tiên lượng miệng nối căng thì chuyển 1 đoạn hỗng tràng biệt lập cùng chiều nhu động, quai ruột biệt lập giúp giảm trào ngược.
- Sau mổ cho bệnh nhân ăn sớm bằng đường miệng theo phương pháp “fast- track”
- Ứng dụng xét nghiệm Her 2 để sau mổ khoa Ung bướu tiến hành trị liệu đích
2. Khả năng áp dụng của giải pháp
- Giải pháp đã được áp dụng tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Định
- Có khả năng áp dụng cho những các bệnh viện có trang bị hệ thống máy mổ nội soi và có nhân lực được tập huấn phẫu thuật nội soi cắt dạ dày ở các bệnh viện trên địa bàn tỉnh.
- Có tính khả thi nhất là ở các bệnh viện mới triển khai phẫu thuật nội soi cắt dạ dày mà các Phẫu thuật viên lựa chọn cách nối theo Billroth I.
- Giải pháp đã được báo cáo lần đầu tiên tại Hội nghị Ngoại khoa và Phẫu thuật nội soi toàn quốc tổ chức vào ngày 5-6/ 10/2018 ở Trung tâm tổ chức Hội nghị GEM center, số 8 Nguyễn Bỉnh Khiêm, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Báo cáo của chúng tôi ghi nhận những kết quả ban đầu với 1 cách lựa chọn mới khi áp dụng kỹ thuật Billroth I để góp phần vào bức tranh phẫu thuật điều trị ung thư dạ dày.
3. Hiệu quả kỹ thuật, kinh tế, xã hội
a. Hiệu quả kỹ thuật:
- Kỹ thuật đảm bảo tái lập lưu thông tiêu hóa và các dịch tiêu hóa sau khi cắt bán phần dưới dạ dày, kỹ thuật đảm bảo sinh lý ống tiêu hóa.
b.Hiệu quả kinh tế:
- Không chuyển bệnh nhân lên tuyến trên tốn kém
-Ứng dụng kỹ thuật tiên tiến có làm tăng thêm chi phí cho cuộc mổ như đầu tư mua sắm hệ thống máy mổ nội soi, dao siêu âm, máy cắt nối ruột nhưng bệnh nhân sẽ được hưởng lợi rất nhiều từ những tiến bộ này như thời gian mổ ngắn hơn, thao tác dễ dàng, rõ ràng hơn, cầm máu tốt hơn, miệng nối ít bị bục hơn…
- Bệnh nhân phục hồi nhanh hơn, thẩm mỹ
c. Hiệu quả xã hội:
- Là 1 qui trình có thể lựa chọn trong khi chờ Bộ Y tế ban hành qui trình Phẫu thuật nội soi cắt dạ dày do ung thư. Nâng cao uy tín bệnh viện./.