HAI CHIẾN LỢI PHẨM GHI DẤU ẤN NGÀY GIẢI PHÓNG QUY NHƠN 31/3/1975
Chủ nhật - 31/03/2024 00:03
Trong cuộc tổng tấn công mùa Xuân năm 1975, sau khi bọn ngụy quyền Sài Gòn bị quân ta đánh thua liên tiếp ở chiến trường Tây Nguyên, số còn lại sống sót cố tìm đường chạy về Quy Nhơn theo quốc lộ 19, để tẩu thoát bằng đường biển. Trong đám tàn quân ngụy quyền đông nhất là bọn sĩ quan, binh lính thuộc sư đoàn 22. Ngày 31/3/1975, sư đoàn 22 Ngụy và tàn quân của các liên đoàn Bảo an gồm hàng nghìn tên và xe các loại mở đường máu chạy thoát thân từ Tây Nguyên xuống Quy Nhơn, chúng dự tính sẽ rút chạy theo đường Quang Trung xuống Ghềnh Ráng, rồi theo đường Nguyễn Huệ ra bãi biển Khu II, từ đây có thể dễ dàng tháo chạy ra tàu biển.
Hiện vật Xe tăng thiết giáp M113 được trưng bày ở sân trước của Bảo tàng tỉnh Bình Định
Với quyết tâm không cho địch chạy vào trung tâm thành phố, nên đến cầu Sông Ngang và Chợ Dinh, địch bị tiểu đoàn 50, 51 của ta chặn đánh. Tại chợ Dinh (phường Nhơn Bình), chúng bị tiểu đoàn 51 của ta đánh bật trở lại, buộc địch phải tháo chạy vào đường Quang Trung từ cầu Sông Ngang xuống đến Ghềnh Ráng, lúc bấy giờ quân ta bố trí tiểu đoàn 50 ở đây đánh bao vây, địch co cụm chống đỡ. Được lệnh quyết không cho địch chạy thoát, tiểu đoàn 51 có nhiệm vụ đánh phía sau, chọc sườn chia cắt đội hình địch thành từng mảng. Đại đội 1 của ta đánh chọc sườn từ Phú Hòa (Nhơn Phú) đến Ao cá Bác Hồ. Trong lúc bị bao vây địch hoảng loạn tháo chạy và ra hàng. Tiểu đoàn 51 đã thu 2 xe tăng thiết giáp M.113, sau đó đã dùng 2 chiếc xe này truy kích địch, trên xe có treo 2 chiếc dù làm ám hiệu là xe của bộ đội ta, dồn địch vào nghĩa trang công giáo. Chiều tối cùng ngày tiểu đoàn 50, 51 đã tiêu diệt 200 tên tại nghĩa địa và núi Vũng Chua, bắt sống 300 tên địch. Ngày 04/4/1975 tiểu đoàn 51 đã lái 02 chiếc xe này về Tỉnh Đội. Đến tháng 01/1980, Tỉnh đội giao một trong số hai chiếc xe M113 chiến lợi phẩm năm xưa cho Bảo tàng Bình Định bảo quản và trưng bày nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày thành lập Đảng (3/2/1930- 3/2/1980). Xe tăng thiết giáp M.113 hiện đang trưng bày ở sân phía trước của Bảo tàng tỉnh Bình Định chính là chiến lợi phẩm ta thu được trong cuộc tổng tấn công mùa Xuân năm 1975 tại Quy Nhơn.
Hiện vật khẩu pháo 105mm được trưng bày ở sân trước của Bảo tàng tỉnh Bình Định
Cũng trong cuộc tổng tấn công mùa xuân năm 1975 trên chiến trường Bình Định, ngày 31/3/1975, trong khi đánh chiếm Quy Nhơn, bộ binh tiểu đoàn 50 của ta thu được khẩu pháo 105mm của địch đặt tại Núi Một (Phường Đống Đa), ngay sau đó lực lượng pháo binh của ta đã sử dụng nó để dội đạn vào chính quân thù. Đặc biệt khi những chiếc tàu hải quân của địch cập vào biển Quy Nhơn và lọt vào tầm bắn của trận địa pháo ta, khẩu pháo này đã cùng với các khẩu đội pháo của ta đồng loạt dội đạn chính xác vào tàu hải quân địch đang chuẩn bị chở bọn tàn quân chạy thoát. Kết quả đã bắn chìm, cháy 13 tàu và bo bo của địch tại bãi biển khu II, tạo điều kiện cho bộ binh hoàn thành nhiệm vụ giải phóng dứt điểm Quy Nhơn và giải phóng toàn tỉnh. Sau khi Quy Nhơn giải phóng, khẩu pháo này được chuyển về Tỉnh đội Bình Định; đến tháng 01/1980 nhân kỷ niệm 50 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Tỉnh đội giao lại cho Bảo tàng Tổng hợp Bình Định để bảo quản và trưng bày. Khẩu pháo 105mm hiện đang trưng bày ở sân phía trước của Bảo tàng chính là chiến lợi phẩm ta thu được trong cuộc tổng tấn công mùa Xuân năm 1975 tại Quy Nhơn.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của hai hiện vật đặc biệt này nên trong suốt thời gian qua, Bảo tàng tỉnh Bình Định luôn quan tâm, chú trọng đến công tác trùng tu, bảo quản, xử lý các hiện tượng xuống cấp của hai hiện vật cũng như tích cực giới thiệu, quảng bá về giá trị lịch sử của hai hiện vật đặc biệt liên quan đến sự kiện giải phóng Quy Nhơn - Bình Định ngày 31/3/1975, qua đó góp phần giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống cách mạng của quê hương.
