Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật Bình Định lần thứ XIV: Từ sáng tạo đến thực tiễn

Sức bật từ doanh nghiệp tư nhân và ứng dụng công nghệ cao
Trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học – công nghệ vào phát triển kinh tế - xã hội, Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Bình Định lần thứ XIV (2024–2025) đã chứng minh là một sân chơi trí tuệ uy tín, nơi kết nối tinh thần nghiên cứu và nỗ lực đổi mới của đội ngũ trí thức và người lao động trong toàn tỉnh.
Với cách thức tổ chức linh hoạt, thích ứng tốt với điều kiện thực tiễn, Hội thi đã vượt qua không ít khó khăn để gặt hái thành công rõ nét, góp phần thúc đẩy phong trào nghiên cứu ứng dụng công nghệ vào thực tiễn sản xuất và đời sống.
Một điểm sáng đặc biệt trong kỳ Hội thi năm nay là sự tham gia lần đầu nhưng đầy ấn tượng của khối doanh nghiệp tư nhân. Có đến 5 đơn vị tư nhân tham dự, trong đó nổi bật là Công ty TNHH Giải pháp Phần mềm Tường Minh (TMA Solutions Bình Định) và Công ty Cổ phần Công nghiệp Kamado. Các doanh nghiệp này đã mang đến những giải pháp thực tiễn, có tính ứng dụng và giá trị kỹ thuật – kinh tế cao. Trong số 33 giải pháp được trao thưởng, 8 giải thuộc về khối tư nhân, bao gồm: 2 giải Nhất; 1 giải Nhì; 1 giải Ba; 4 giải Khuyến khích.
Đặc biệt, sản phẩm “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nhận diện và cảnh báo sâu bệnh hại cây trồng” do kỹ sư Trần Hoàn Anh Nguyên và cử nhân Võ Thị Lê Phương (TMA Bình Định) thực hiện, đã đạt giải Nhất. Đây là giải pháp được đánh giá cao về khả năng thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao và đang được ngành nông nghiệp tỉnh quan tâm để triển khai thực tế. “Lần đầu tiên tham gia Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật và được vinh danh với giải Nhất là một niềm vinh dự lớn đối với chúng tôi. Chúng tôi rất mong muốn sản phẩm này sẽ sớm được ứng dụng thực tế, góp phần thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao tại địa phương. Hy vọng trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục phát triển thêm nhiều giải pháp sáng tạo ở các lĩnh vực khác nhau, đóng góp thiết thực cho sự phát triển khoa học và công nghệ của tỉnh nhà cũng như cả nước” – kỹ sư Trần Hoàn Anh Nguyên chia sẻ.
Bên cạnh đó, giải pháp “Hệ thống giám sát và dự báo thông minh tình trạng bầu trời phục vụ hoạt động thiên văn tại Đài thiên văn Quy Nhơn” của ThS. Võ Lê Minh (Trung tâm Khám phá Khoa học và Đổi mới sáng tạo) và ThS. Trần Phước Vĩnh (Trường THPT FPT Quy Nhơn) cũng xuất sắc giành giải Nhất. Giải pháp này ứng dụng các công nghệ hiện đại trong phân tích dữ liệu và tự động hóa để hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động nghiên cứu thiên văn học – lĩnh vực còn khá mới mẻ tại địa phương, đồng thời góp phần đưa khoa học công nghệ đến gần hơn với giáo dục phổ thông và công chúng.
“Sự góp mặt của khối doanh nghiệp không chỉ nâng cao chất lượng chuyên môn của Hội thi, mà còn cho thấy tiềm năng kết nối giữa đổi mới công nghệ và khu vực sản xuất – kinh doanh trong quá trình chuyển đổi số của tỉnh Bình Định” – Bà huỳnh Thị Thanh Thủy – Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Bình Định, Trưởng ban Ban Tổ chức Hội thi nhận định.
Giá trị thực tiễn của giải pháp
Theo đánh giá của Ban Tổ chức Hội thi, các giải pháp đoạt giải Hội thi Sáng tạo kỹ thuật lần thứ XIV đều bảo đảm có tính mới, tính sáng tạo, có khả năng áp dụng vào thực tế đồng thời mang lại hiệu quả nhiều mặt về kinh tế, xã hội trong phạm vi ngành, địa phương, đơn vị… Ban Tổ chức Hội thi đã xem xét, lựa chọn gửi 11 giải pháp để tham gia Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 18 (2024-2025) và 01 giải pháp tham gia Giải thưởng Sáng tạo Khoa học công nghệ Việt Nam năm 2025. Nhiều tác giả có thành tích nổi bật như: ThS. Hồ Quang Thịnh (Công ty Điện lực Bình Định) – đạt 3 giải; Th.S Nguyễn Hữu Tâm (Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn) – đạt 2 giải.
Không chỉ dừng lại ở các giải thưởng, nhiều giải pháp bước đầu đã và đang được ứng dụng vào thực tiễn tại các đơn vị, mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội thiết thực. Đây chính là điều mà Hội thi hướng tới: phát hiện, bồi dưỡng và lan tỏa những sáng kiến, sáng tạo có khả năng ứng dụng, nhân rộng trong đời sống.
Đáng chú ý, lĩnh vực Y dược và Giáo dục tiếp tục dẫn đầu về số lượng, thể hiện sự quan tâm của đội ngũ giáo viên, bác sĩ và nhân viên y tế trong việc cải tiến chuyên môn, áp dụng kỹ thuật hiện đại vào thực tiễn. Một trong những giải pháp tiêu biểu đạt giải Nhất ở lĩnh vực Y dược là “Nghiên cứu điều chế hormone gonadotropin tái tổ hợp chuỗi đơn hFSH và eCG ứng dụng trong công nghệ hỗ trợ sinh sản” của PGS.TSKH. Nguyễn Thị Mộng Điệp (Trường Đại học Quy Nhơn). Giải pháp có tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như: hỗ trợ điều trị vô sinh ở người (y học sinh sản), kiểm soát sinh sản trong chăn nuôi thú y, cũng như mở ra cơ hội thương mại hóa hormone tái tổ hợp trong nước và xuất khẩu. “Mong muốn lớn nhất của chúng tôi là giải pháp có thể được ứng dụng thực tế, lan tỏa rộng rãi và mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng” – PGS.TSKH. Nguyễn Thị Mộng Điệp chia sẻ.
Ở lĩnh vực giáo dục, các giải pháp đạt giải đều được ứng dụng trực quan sinh động, mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác dạy và học ở các trường. Tiêu biểu, phải kể đến giải pháp “Chế tạo “Hộp dụng cụ 2 trong 1” dạy học một số chủ đề môn Vật lí lớp 11 (CT GDPT 2018)” của ThS. Bùi Đức Hưng và CN. Nguyễn Lê Ngọc Thái (Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, TP. Quy Nhơn) đã gây ấn tượng nhờ tính trực quan, hỗ trợ hiệu quả cho việc giảng dạy theo định hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. “Với ‘Hộp dụng cụ 2 trong 1’, chúng em được trực tiếp quan sát, trải nghiệm các hiện tượng vật lý ngay tại lớp học. Nhờ đó, bài học trở nên sinh động, dễ hiểu hơn và chúng em tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên, hứng thú hơn so với cách học truyền thống” – Nguyễn Thị Ngọc Hân, học sinh lớp 11 chuyên Toán, Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn chia sẻ.
Bên cạnh đó, giải pháp “Sự chuyển đổi qua lại giữa các bài toán đồng quy, thẳng hàng và đồng viên” của ThS. Nguyễn Hữu Tâm (Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn) thể hiện chiều sâu trong nghiên cứu chuyên môn, giúp học sinh tiếp cận toán học một cách linh hoạt, sáng tạo hơn, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập môn Toán tại trường phổ thông.
Hội thi lần thứ XIV cũng ghi nhận nhiều sáng kiến tiêu biểu thuộc các lĩnh vực kỹ thuật và sản xuất, phản ánh rõ nhu cầu đổi mới trong thực tiễn. Các giải pháp về cơ khí, xây dựng, vật liệu, cũng như nông nghiệp, tài nguyên và môi trường không chỉ thể hiện tính sáng tạo mà còn mang đậm yếu tố ứng dụng, góp phần giải quyết các bài toán thực tế trong sản xuất và đời sống. Nhiều đề tài đã mở ra hướng đi mới trong việc tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, tối ưu quy trình sản xuất, bảo vệ tài nguyên và thích ứng với yêu cầu phát triển bền vững. Điển hình như: Sáng kiến tái sử dụng bột đá thải để làm nguyên liệu sản xuất gạch ốp lát; Ứng dụng vận hành ảo và thực tế tăng cường trong vận hành nhà máy; Thiết kế và chế tạo túi lưới gom rác thải nhựa sinh hoạt trên tàu cá; Nâng cao nhận thức cộng đồng chung tay bảo vệ rừng ngập mặn, bảo vệ môi trường gắn với phát triển du lịch sinh thái tại Cồn Chim, đầm Thị Nại…
“Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Bình Định lần thứ XIV không chỉ là sân chơi trí tuệ mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong mọi lĩnh vực đời sống – sản xuất. Những giải pháp đoạt giải năm nay đều mang tính ứng dụng cao, thể hiện rõ sự kết nối giữa nghiên cứu và thực tiễn. Điều đáng mừng là ngày càng có nhiều doanh nghiệp, trí thức trẻ và học sinh phổ thông tham gia, góp phần khơi dậy mạnh mẽ tinh thần sáng tạo trong cộng đồng. Đây chính là nền tảng để chúng ta tiếp tục lan tỏa, phát triển phong trào thi đua nghiên cứu, sáng kiến kỹ thuật rộng khắp trong những năm tiếp theo” – bà Huỳnh Thị Thanh Thủy, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Bình Định, Trưởng ban Tổ chức Hội thi, bày tỏ.